🔸نسبت P/E در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان می دهد. به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای هر 1 ریال بازدهی که بدست می آورد، چند ریال پرداخت کند. برای درک بهتر این مفهوم به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید شما 1 میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید. بانک به شما می گوید که به ازای این پولی که شما سپرده گذاری کرده اید سالیانه 20% سود به شما پرداخت می کند. یعنی در ازای 1 میلیون تومان سپرده گذاری شما، سالیانه 200 هزار تومان سود به شما پرداخت می کند. پس در این مثال P/E سود بانکی برابر با 5 شده است. اینجا P/E برابر 5 به این معنی است که شما حاضر شده اید به ازای هر 1 ریال سودی که از بانک دریافت می کنید 5 ریال پرداخت بکنید. برخی نیز اینگونه تفسیر می کنند که اگر P/E برابر 5 است به این معنی است که 5 سال زمان می برد تا سرمایه شما از طریق بازدهی های بدست آمده برگردد.
🔸اگر بخواهیم در یک جمله و خیلی ساده بگوییم که P/E چه کاربردی دارد، می توان گفت این نسبت یکی از ابزارهایی است که برای ارزش گذاری سهام مورد استفاده قرار می گیرد. تاکید می کنیم این نسبت فقط یکی از ابزارهای ارزش گذاری سهام است، نه تنها ابزار ارزش گذاری. اما چگونه از این نسبت برای ارزش گذاری استفاده می شود؟ یکی دیگر از نام های این نسبت، ضریب سهام است. برای ارزش گذاری با استفاده از p/e باید عکس رابطه ای که توضیح دادیم مورد استفاده قرار بگیرد. به این شکل که یک p/e برای سهم محاسبه می شود، سپس در سود آن ضرب می شود و ارزش آن سهم بدست می آید: P/E * EPS = Price
🔹دنباله دار: این نوع ساده ترین شکل P/E است. در بالا توضیح داده شد.
🔹برآوردی: به این نوع از P/E، تحلیلی یا پیشتاز هم گفته میشود. این نسبت با استفاده از روش های خاص و با در نظر گرفتن عواملی از قبیل نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم و …. محاسبه می شود. این نسبت همانی است که در ارزش گذاری مورد استفاده قرار می گیرد. بعد از محاسبه آن، نسبت را در سود (EPS) برآوردی سال آینده شرکت ضرب میکنیم و ارزش شرکت بدست می آید. اگر سود شرکت نیز توسط ما تحلیل شود و خود سود اعلامی شرکت مورد استفاده قرار نگیرد، این کامل ترین نوع ارزش گذاری بر مبنای P/E خواهد بود.
🔸اگر خیلی ساده بخواهیم تفاوت این دو را بررسی کنیم باید بگوییم P/E دنباله دار آن چیزی است که در حال حاضر برای یک سهم وجود دارد. ولی P/E تحلیل آن P/E است که ما انتظار داریم سهم به آن برسد. مثلا P/E دنباله دار سهمی در بازار 5 است و ما تحلیل کرده ایم که P/E تحلیلی باید 6 باشد. پس انتظار داریم که قیمت آن سهم رشد بکند تا به آن نسبت P/E مورد انتظار ما برسد.
🔹وقتی P/E یک سهم بالاست، نشان دهنده این است که بازار توقع دارد که سود آن شرکت در آینده رشد پیدا بکند. اگر انتظار بازار درست باشد وقتی سود شرکت زیاد شود، مخرج فرمول محاسبه P/E نیز بزرگ شده و در نتیجه نسبت P/E سهم مجددا متعادل می شود. همچنین اگر P/E یک سهم پایین باشد، نشان دهنده این است که بازار انتظار دارد در آینده سود آن شرکت کاهش پیدا کند. اگر انتظار بازار درست باشد، وقتی سود شرکت کم شود، مخرج فرمول محاسبه P/E کوچک می شود و در نتیجه نسبت P/E مجددا متعادل می شود.
✔️نسبت های P/E بالا یا پایین همیشه نشان دهنده ارزنده بودن و یا گران بودن سهم نیستند. بلکه همانطور که گفته شد بالا یا پایین بودن این نسبت، توقع بازار از آینده شرکت و سودآوری آن را نشان می دهد. در بسیار از موارد بازار اشتباه می کند، شما نباید به انتظار بازار بسنده کنید.
✔️نسبت P/E یک ابزار مناسب برای ارزش گذاری شرکت است، ولی به تنهایی کافی نیست.
✔️برای شرکت هایی که سود ندارند و اصطلاحا زیان ده هستند، محاسبه P/E عملا کاربردی ندارد. چرا که این نسبت از تقسیم قیمت به درآمد بدست می آید. وقتی که سود یک شرکت منفی است یعنی آن شرکت درآمدی نداشته است. پس نسبت P/E منفی نداریم! برای ارزش گذاری شرکت هایی که اینگونه هستند از روش های دیگری استفاده می شود./خانه سرمایه
پرسش و پاسخ های بورس
سوال ۱: با چه مقدار پول می توانم سهام بخرم؟
پاسخ: با هر مقدار میتوانید وارد بورس شوید. سود و زیان شما در بورس به صورت درصدی محاسبه میشود. اگر شما ۱ میلیون تومان سرمایه در بورس سرمایه گذاری کنید، ۱۰% سود یا ۱۰% زیان شما میشود ۱۰۰هزار تومان. و اگر ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه گذاری کنید، سود یا زیان با فرض ۱۰درصد ۱۰ میلیون تومان خواهد بود. بنابراین، این موضوع به میزان دارایی شما و ریسک پذیری خودتان بستگی دارد.
سوال ۲: من نگرانم پولم یکروزه نابود شود! چه کنم؟
پاسخ: طبق قوانین بورس به طور کلی دامنه نوسانات قیمت یک سهم در روز نمیتواند بیشتر از ۵%+ و یا کمتر از ۵%- باشد. بنابراین دارایی شما در یک یا چند روز از بین نخواهد رفت.
سوال ۳: چه روزهایی میتوان سهام خرید و فروش کرد؟
پاسخ: به غیر از پنجشنبه و روزهای تعطیل، هرروز از ساعت ۹ صبح الی ۱۲:۳۰ ظهر معاملات سهام انجام میشود.
سوال ۴: برای خرید سهام باید کجا بروم؟
پاسخ: به یکی از کارگزاری های بورس اوراق بهادار مراجعه میکنید، میتوانید به رایگان یک کد آنلاین بگیرید و از آن به بعد همه معاملات خود را فقط از پشت کامپیوتر انجام بدهید.
سوال ۵: وقتی من سهام خود را فروختم، چه کسی پول آن را به من میدهد؟
پاسخ: سه روز کاری پس از فروش هر سهم و به درخواست شما، کارگزاری مبلغ وجه فروش سهام را به حساب شما واریز مینماید.
سوال ۶: اگر من یک سهم را امروز بخرم، آیا میتوانم آنرا همین امروز بفروشم؟
پاسخ: بله
سوال ۷: آیا میتوان با خرید و فروش یک سهم در یک روز سود کرد؟
پاسخ: همانطور که گفته شد، دامنه نوسان قیمت یک سهم عموما +۵% و -۵% است، بنابراین اگر یک سهم را با قیمت پایین بخرید و بعد آنرا با قیمت بالاتر بفروشید سود خواهید کرد، البته سود شما باید بیشتر از کارمزد معاملات شما باشد.
سوال ۸: هزینه کارمزد هر معامله چقدر است؟
پاسخ: مبلغ کارمزد برای هر خرید و فروش حدودا ۱.۵% است. یعنی اگر یک سهم را به قیمت هر سهم ۱۰۰ تومان بخرید و آنرا به قیمت ۱,۰۱۵ ریال بفروشید بفروشید، انگار که پول شما هیچ تغییری نکرده است. بنابراین برای خرید سهام باید انتظار بالاتری برای قیمت فروش داشته باشید تا بتوانید سود شناسایی کنید.
سوال ۹: در روزنامه ها و تلویزیون بارها شنیده ام شاخص بورس رشد کرده یا کاهش یافته. شاخص بورس چیست؟
پاسخ: هر بازار بورسی در جهان دارای حداقل یک نوع شاخص است. مثلا در ایران شاخص کل بورس، نماد رشد یا کاهش اکثریت سهامهای بورس ایران است. مثلا شما اگر از سهم کلیه شرکتهای بازار بورس ۱۰۰۰تومان داشته باشید، اگر شاخص بورس ۲% رشد کند، یعنی پول شما مجموعا ۲% رشد کرده است. اصطلاحا به شاخص بورس، دماسنج بازار هم میگویند.
سوال ۱۰: آیا ممکن است بخواهم سهامی را بفروشم و کسی آنرا نخرد؟
پاسخ: بله ممکن است، برای جلوگیری از این اتفاق میتوان سهم هایی را انتخاب کرد که میانگین حجم معاملات آنها در گذشته بالا باشد، اما با توجه به گسترش بازار تقریبا اکثر سهامهای بازار هرروز قابل معامله میباشند. ضمنا برای پایین آوردن ریسک خرید و فروش سهام میتوان سبد سهام تشکیل داد.
سوال ۱۱: سبد سهام چیست؟
پاسخ: سبد سهام یعنی سرمایه خود را به چند قسمت تقسیم کنید و سهام شرکتهای مختلف را خریداری کنید و به اینصورت، هیچگاه فقط سهم یک شرکت را نخواهید داشت، به این طریق ریسک سرمایه گذاری شما بسیار پایین خواهد آمد. یعنی اگر یک شرکت پس از مدتی زیانده شناسایی شد، فقط بخشی از دارایی شما با کاهش قیمت مواجه خواهد شد.
سوال ۱۲: قیمت سهام را چه کسی تعیین میکند؟
پاسخ: خریداران و فروشندگان. یعنی قیمت عرضه و تقاضا. هر چقدر اخبار و اطلاعات بهتری راجع به یک شرکت وجود داشته باشد که نشان دهد آن شرکت سود بیشتری خواهد داشت، تقاضا برای خرید آن سهم بیشتر میشود و فروشندگان حاضر نیستند با قیمت پایین آنرا بفروشند، بنابراین قیمت سهم بالاتر خواهد رفت.
سوال ۱۳: قیمت سهم را کجا میتوان دید؟ آیا باید به تالارهای بورس مراجعه کنم؟
پاسخ: قیمت روزانه هر سهم با جزئیات و همچنین عرضه و تقاضاهای یک سهم را به صورت زنده و با تغییرات لحظه ای میتوان از سایت سازمان بورس به آدرس www.TSETMC.com مشاهده کرد.
سوال ۱۴: چگونه میتوانم در بورس سود کنم؟
پاسخ: به دو روش کلی: اول اینکه یک سهم را با قیمت پایین بخرید و آنرا با قیمت بالاتر بفروشید. دوم اینکه یک سهم را بخرید و به صورت سالیانه سود آن شرکت را نقدا دریافت کنید.
سوال ۱۵: شرکتهای سودده را چگونه شناسایی کنم؟
پاسخ: با تحلیلگری سهام هر شرکت. یا با روش تحلیل بنیادی سهام و یا با روش تحلیل تکنیکی.
سوال ۱۶: تحلیل بنیادی سهام یعنی چه؟
پاسخ: تحلیل بنیادی سهام یا تحلیل Fundamental به روشی از تحلیل میگوییم که در آن با بررسی اطلاعات و صورتهای مالی شرکت، میزان سود آن شرکت را محاسبه کنیم و در صورتی که ما قیمت بالاتری نسبت به قیمت امروز سهم بدست بیاوریم، آن سهم را خواهیم خرید و اگر بدرستی تحلیل کرده باشیم، به زودی بازار آن سهم را با قیمت های بالاتری خواهد خرید و ما میتوانیم سود شناسایی کنیم.
سوال ۱۷: تحلیل تکنیکی یعنی چه؟
پاسخ: تحلیل تکنیکی یا Technical به روشی از تحلیل میگوییم که در آن بدون در نظر گرفتن اطلاعات مالی شرکت، فقط با مشاهده نمودار قیمت گذشته هر سهم، میتوانیم پیش بینی کنیم حرکت آینده سهم چگونه خواهد بود. علم تحلیل تکنیکال یک علم جهانی است که از هزاران بار رفتار حرکتی نمودارهای قیمت سهام بدست آمده است. در واقع با توجه به اینکه عموما انسانها در برخورد با اتفاقات یکسان، عموما واکنش های شبیه به یکدیگر انجام میدهند، علم تکنیکال با الگوهای مختلفی شکل گرفته است. این تحلیل در کلیهی بازارهای سهام داخلی و خارجی قابل استفاده است.
سوال ۱۸: تحلیل بنیادی بهتر است یا تحلیل تکنیکال؟
پاسخ: تحلیلگران بنیادی خودشان سود یک سهام را بدست میآورد و آنرا خرید میکنند. اما یک تحلیلگر تکنیکال با مشاهده نمودار قیمت سهم، میتواند آینده را پیش بینی کند. نقطه ورود، نقطه خروج، کف قیمت، سقف قیمت. تحلیل بنیادی سهام هر شرکت نیاز به بررسی و زمان بیشتری دارد اما نتایج مطمئن تری خواهد داشت، ولی تحلیل تکنیکی برای هر سهم بسیار سریعتر انجام میشود اما پایه و اساس آن بر مبنای پیش بینی است. اصولا تحلیل گران حرفهای بازار به هر دو علم تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال تسلط دارند.
سوال ۱۹: برای یادگیری تحلیلی بورس، اول تحلیل بنیادی سهام را آغاز کنم و یا تحلیل تکنیکی؟
پاسخ: شما با هر کدام از دو روش به تنهایی میتوانید به خرید و فروش سهام بپردازید. این به شما بستگی دارد که ترجیح میدهید کدام علم را برای شروع انتخاب کنید. در سوال قبل شرح کاملی از ساختار این دو تحلیل توضیح داده شد. در نهایت میتوانید اول یکی را آغاز کنید و اگر تمایل به گسترش دانش خود در این زمینه داشتید، روش دیگر را هم یاد بگیرید. هر چند میتوانید هر دو روش را با هم یاد بگیرید، چون جزئیات مطالب کاملا با یکدیگر متفاوت هستند و هیچ کدام پیش نیاز یکدیگر نمیباشند